- νιόβιο
- Χημικό στοιχείο με σύμβολο Nb. Ανήκει στην πέμπτη ομάδας του περιοδικού συστήματος των στοιχείων, έχει ατομικό αριθμό 41, ατομικό βάρος 92,91, ένα σταθερό ισότοπο (Nb93) και δέκα ακτινεργά ισότοπα, με αριθμό μάζας από 89 έως 99. Βρίσκεται στη φύση ενωμένο με το ταντάλιο στον κολουμβίτη, στον οποίο παρατηρήθηκε το 1801 από τον Τσαρλς Χάτσντ και ονομάστηκε αρχικά κολούμβιο (Cb). Απομονώθηκε για πρώτη φορά από τον Χάινριχ Ρόζε το 1844 και ονομάστηκε από αυτόν ν. (η δεύτερη αυτή ονομασία αναγνωρίστηκε επίσημα το 1949). Παραλαμβάνεται με όπτηση σε κενό ενός μείγματος οξειδίου και ανθρακασβεστίου. Είναι μέταλλο λευκό, λαμπερό, με πυκνότητα 8,75 και σημείο τήξης στους 2415°C - οξειδώνεται στον αέρα και προσβάλλεται από τα τετηγμένα αλκάλια. Το μεταλλικό ν. αντέχει στο νιτρικό οξύ ως τους 100°C· ως προς τα άλλα οξέα, έχει κάπως μικρότερη αντοχή από το ταντάλιο. Χρησιμοποιείται για την κατασκευή ειδικών χαλύβων, επειδή αυξάνει την αντίσταση στη διάβρωση, για ανοξείδωτους χάλυβες που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. πυρηνικούς αντιδραστήρες) και στα μεταλλοκεραμικά κράματα για κινητήρες αντίδρασης.
* * *τοχημ. μεταλλικό χημικό στοιχείο μετάπτωσης με σύμβολο Nb και ατομικό αριθμό 41.[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. niobium < Νιόβη, κόρη του Ταντάλου, πρόσωπο τής ελλ. μυθολογίας].
Dictionary of Greek. 2013.